Wzięliśmy udział w II Międzynarodowym Kongresie dla małżeństwa i rodziny, który odbywał się w Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się!", w Krakowie na Białych Morzach. Kongres był poświęcony rozważaniom "Małżeństwo - wybór czy dar", a zaproszeni goście pochodzili z wielu różnych ośrodków badawczych i duszpasterskich.
Wykład otwierający Kongres wygłosił pan Carl Anderson, trzynasty Najwyższy Rycerz Zakonu Rycerzy Kolumba, który skupił się na diagnozie współczesnych problemów trapiących rodzinę i przywołał postać Jerzego Ciesielskiego. Jego obserwacje dotyczące sytuacji w Stanach Zjednoczonych pokazały szerszą tendencję, którą widzimy również w naszym kraju, a którą można nazwać 'epidemią samotności'. Jako samotne określa się coraz więcej ludzi młodych i starszych. Odpowiedzią na samotność człowieka są relacje: zarówno relacja małżeńska, jak i rodzicielska, rówieśnicza, sąsiedzka i również nawiązywanie i podtrzymywanie przyjaźni. Najważniejszą naszą relacją, z której wypływają wszystkie inne, jest relacja z Jezusem, o którą powinniśmy się troszczyć. Carlo Anderson podzielił się z nami nadzieją, bo w Stanach Zjednoczonych już widać pierwsze jaskółki zmian i przykładowo hookup culture (kultura przypadkowych zachowań seksualnych, nazywana również non relationship sex, sex without dating), która kiedyś była symbolem wyzwolenia teraz nawet przez środowiska feministyczne nazywana jest piekłem kobiet, albo wręcz apokalipsą. Odpowiedzią na ludzkie dramaty jest teologia ciała Karola Wojtyły i etyka głęboko zakorzeniona w prawdzie o człowieku.
Pierwszy panel był poświęcony małżeństwu w aspekcie sakramentalnym. Ks. prof. Robert Woźniak wprowadził nas w tematyką sakramentu małżeństwa, określając trzy zadania stojące przed teologią dzisiaj: po pierwsze pogłębienie rozumienia cielesności, i tu przychodzi z pomocą teologia ciała; po drugie rozwinięcie naszej wiedzy o tym, czym jest miłość sakramentalna małżonków, która przecież nie ogranicza się do nich samych, lecz dotyka cały Kościół; i po trzecie teologowie powinni podjąć pracę nad aspektem eschatologicznym małżeństwa, co powinno nam pomóc w zrozumieniu naszego podejścia do ciała.
Ks. prof. José Granados podjął wątek sakramentu małżeństwa i jego podobieństwa do Eucharystii (temat rozwijany przez Don Renzo w książce Aby byli jedno). Obydwa sakramenty - Eucharystia i małżeństwo - są sakramentami miłości, ciała, czasu i pamięci. Oblubieńczy sens ofiary widać najgłębiej w Eucharystii i dzięki niej możliwe jest również przeżywanie oblubieńczej ofiary, która ma miejsce w małżeństwie sakramentalnym. Z Eucharystii wynika również nasza zdolność do wzajemnego przebaczania, a ponadto nasza nadzieja na przyszłość i połączenie się z Chrystusem w wieczności.
Następnie wątek obrazu małżeństwa w Piśmie Świętym podjęła prof. Barbara Strzałkowska, która przywołując poszczególne Księgi Starego testamentu pokazała nam kluczową zasadę interpretacyjną Biblii, mianowicie różnicę między kontekstem kulturowym epoki a prawdą uniwersalną. Rzecz jasna, że w rozważaniach o małzeństwie najbardziej interesujące nas treści dotyczą prawd uniwersalnych. Zwróciła również naszą uwagę na rozwój postrzegania i rozumienia małżeństwa w Starym Testamencie a także na najwyższą rangę tej więzi w kulturze Izraelitów, gdyż za pomocą alegorii ludzkiego małżeństwa Bóg pokazuje swoje pragnienie więzi z Narodem Wybranym. W Objawieniu tego, kim jest Bóg tkwi nasza najgłębsza tożsamość jako ludzi zdolnych do relacji.
Pomiędzy uczestnikami panelu rozwinęła się ciekawa dyskusja. Po obiedzie wróciliśmy do rozważań o rzeczywistości małżeństwa jako zderzenia Sacrum - profanum i obrazowi małżeństwa przedstawianego w mediach. Wieczorem odbyła się uroczystość wręczenia Carlowi Andersonowi odznaczenia im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego.
Drugi dzień rozpoczęła dla nas włoska dziennikarka Costanza Miriano, która wraz z panelistami: państwem Grygiel, ks. prof. Sławomirem Bukalskim i o. prof. Jarosławem Kupczakiem OP, rozwinęła temat duchowości małżeńskiej. Temat ten jest nam szczególnie bliski. Już niebawem będzie dostępna najnowsza książka Don Renzo Bonetti zatytułowana Liturgia codzienności. Z wytężoną uwagą słuchaliśmy Pana Stanisława Grygiela i jego żony Ludmiły. Ich wieloletnie doświadczenie małżeńskie i bliskie relacje z Janem Pawłem II są prawdziwą kopalnią prawdy o duchowości małżeńskiej. Pani Ludmiła rozpoczęła od tego, że we współczesnym myśleniu o małżeństwie brakuje troski o wzajemne zbawienie. Z naciskiem podkreśliła, że doczesność zgodnie ze swoim źródłosłowem jest do-czasu, a zatem ma kluczowy wpływ na to, co się z nami stanie potem, czyli po śmierci. Nie można prawdziwie kochać kogoś bez troski o jego zbawienie. Mąż i żona powinni więc żyć blisko Boga, bo to ich spaja, buduje, rozwija i przybliża ku sobie. Zwróciła również uwagę, że mistycy często używają języka miłości małżeńskiej, bo jest on najbliższy przeżyciom mistycznym i miłosnym uniesieniom. Podobnie jak sprawa z relacją kobiety i mężczyzny, również doświadczenie mistyczne jest trudne w opisie. Ten brak słów jest wielce wymowny, bo pewne sprawy - te najważniejsze - pozostają poza naszymi możliwościami trafnego opisu, który pozostawia należną relacji małżeńskiej tajemnicę.
Profesor Stanisław Grygiel rozpoczął swój wykład od tego, że życie duchowe dzieje się w pytaniu o prawdę. Wzorem Świętego Augustyna trzeba sobie zawsze stawiać wielkie pytania o sens życia, o to skąd jesteśmy i dokąd zmierzamy. Te pytania otwierają nas na rzeczywistość duchową. Za jedną z przyczyn kryzysu małżeństwa prof. Grygiel wskazał nieobecność dogmatu stworzenia w myśleniu o człowieku. Wskutek tego stanu rzeczy teologia ma zniekształcony umysł i serce. Kiedy sięgniemy do Poematu o Bogu Stworzycielu, potocznie lecz błędnie nazywanym opisem stworzenia w Księdze Rodzaju, widzimy wtedy prawdę o człowieku. Z niej wypływają również wskazówki dotyczące duchowości małżeńskiej. Mężczyzna jest skierowany ku kobiecie i na odwrót, dopiero w stworzeniu i byciu posłanym człowiek jest osobą. Misją kobiety i mężczyzny jest stać się jednym ciałem. Jedność na podobieństwo Boga wymaga od nas szacunku i poczucia, że obcujemy z czymś świętym, i tak jak Mojżesz powinniśmy zdejmować buty przed wejściem na świętą ziemię duszy współmałżonka. Prawda zawsze wygrywa - powiedział profesor Grygiel - nawet jeśli dopiero po śmierci, bo miłość można zabić ale nie da się jej pokonać. Receptą na wzmacnianie więzi małżeńskiej jest dla profesora współzabieganie, czyli wspólne zabieganie męża i żony o to, co dla nich ważne.
Obrady Kongresu odbywały się w przyjaznej i otwartej atmosferze. Codziennie rano była odprawiana Msza Święta w kaplicy św. Jana Pawła II. Przygotowane z wielką pieczołowitością przerwy kawowe tworzyły przestrzeń do spotkań, ciekawych, swobodnych rozmów, bycia ze sobą. Wyjechaliśmy z Kongresu umocnieni i pełni nadziei. Za dwa lata odbędzie się kolejny Kongres i mamy nadzieję, że nas na nim nie zabraknie. Prosimy Was o modlitwę o dobre owoce tego Kongresu w życiu uczestników i prelegentów, ale również w pracy duszpasterskiej z rodzinami na terenie wszystkich polskich diecezji.
zdjęcia materiały własne oraz Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej
